تحلیل نقش عوامل رانشی و کششی در توسعه گردشگری مذهبی در شهر مقدس قم

انگیزش اصلی‌ترین مفهوم در شناخت رفتار مصرف‌کننده و انتخاب مقصد گردشگری معرفی می‌شود. در حقیقت با شناخت نظام رفتاری و تقاضای گردشگری که برگرفته از عوامل انگیزشی سفر و یا همان عوامل رانشی و کششی است، می‌توان نظام فضایی گردشگری را منطبق بر تقاضای موجود برنامه‌ریزی نمود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر عوامل انگیزشی رانشی و کششی و اولویت بندی آن‌ها در توسعه گردشگری شهر مقدس قم می‌باشد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از شاخه‌ی میدانی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش گردشگران سفر کرده به شهر قم در محدوده زمانی بهار و تابستان 95 بوده است؛ با توجه به نامحدود بودن جامعه، نمونه آماری 384 نفر مشخص شد. داده ها و اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون Tتک نمونه ای، آزمون فریدمن و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که بعد رانشی تاثیر بیشتری نسبت به بعد کششی در توسعه صنعت گردشگری شهر قم دارد. همچنین یافته‌های تحلیل عاملی اکتشافی مولفه جدیدی به نام «ایمان‌جو ـ خودشکوفایی» را برای بعد رانشی و مولفه «جاذبه‌های مذهبی ـ فرهنگی» را برای بعد کششی معرفی کرده است. نهایتاً مشخص شد مولفه‌های «ایمان‌جو ـ خودشکوفایی»، «بودن با خانواده» و «گریز و استراحت» در بعد رانشی و «دسترسی» و «جاذبه‌های مذهبی ـ فرهنگی» در بعد کششی، در اولویت نیازهای انگیزشی گردشگران قرار دارند.